Statiegeld op kleine plastic flessen en aluminium drankblikken is in navolging van statiegeld op de “1 en 1,5 liter flessen’ een zeer goede actie om zwerfafval tegen te gaan. Het is ook een goede actie om te gaan richting een circulaire systeem voor PET-flessen. Dit is dus ook een logisch vervolg op een reeds bestaand systeem in Nederland welke ook vanuit de overheid gesubsidieerd wordt om bij de winkels de ruimte te creëren om inzamel machines te plaatsen. Men heeft in Suriname jaren geprobeerd om door bewustwording en inzamellocaties ook deze kleine flessen in te zamelen. Echter is het beoogde resultaat nog onvoldoende positief. Nochtans vinden wij van SuReSur dus het invoeren van een systeem waarbij er statiegeld op PET-flessen wordt geheven onvoldoende. Dit daar de andersoortige plastic flessen zoals HDPE- en PP-flessen niet in het circulair systeem meegenomen worden. Deze deze flessen gaan in Nederland naar de verbrandingsoven gaan voor energie-opwekking. Dit is dan wel jammer daar de HDPE- en PP-flessen zeer goed te recyclen zijn.
In Suriname alleen komen 150 miljoen plastic flessen op jaarbasis op de markt en hiervan wordt er tot nu toe slechts 8% ingezameld.
Het systeem van statiegeld is een logische actie waar er gebouwen zijn waar honderden mensen wonen en statiegeld een stimulans moet zijn om de flessen weer in te leveren.Belangrijk in deze is ook dat de hoogte van het statiegeld. Dit moet wel een stimulans voor de bevolking zijn om de plastic flessen weer in te leveren.
In landen waar er statiegeld wordt betaald,ervaart men dat de bewoners het bedrag hoe klein dan ook waarderen.n. De vraag in deze is of men in Suriname een laag bedrag als incentive zal gebruiken om de flessen in te nemen.
Als wij kijken naar bedrijven welke statiegeld op hun flessen hebben gehad in het verleden, is het een feit dat er zeer weinig is ingeleverd tijdens die acties. Het statiegeld is dus geen grote stimulans geweest om flessen weer in te leveren. Een van de reden hiervoor is dat de waarde van het statiegeld in Suriname niet zoveel is. Aan de andere kant zijn er de bedrijven waar men kan kopiëren voor hetzelfde bedrag als het te ontvangen statiegeld, want daar is het bedrag van 550 srd cent, wel van waarde voor hun bedrijf.
SuReSur heeft ook naar andere oplossingen gekeken en naar modellen gekeken in diverse landen. Wij zijn tot de conclusie gekomen dat het invoeren van statiegeld geen goed systeem zal zijn voor Suriname omdat:
- Een “vender”machine EURO 20.000 kost en er minimaal 1500 supermarkten in Suriname zijn, wie moet dit financieren.
- De supermarkten hebben geen opslagruimte voor ingeleverde flessen en wie moet deze flessen ophalen, daar bedrijven alleen hun eigen merk zullen ophalen. ‘
- De winkel zal het statiegeld moeten voorfinancieren en belangrijk is de administratie dat bij veel supermarkten niet voldoet.
- Het systeem van statiegelden uitbetalen, is ook fraude gevoelig.
- Als wij uitgaan van een gelijkheids stelsel, dan zal het voor de bewoners in het binnenland ook makkelijk moeten zijn om hun flessen weer in te leveren zonder bijkomende kosten.
- De hoogte van het statiegeld: welk bedrag zal een stimulans zijn maar als dit bedrag te hoog is zullen bedrijven problemen krijgen met hun afzet en dit zal een kettingreactie veroorzaken naar hun bedrijfsvoering; minder afzet, dus ook minder inkomsten en gevolg hiervan sluiten van bedrijven of inkrimpen in personeel;
- Er is geen sprake van een ketenbenadering noch sprake van integraal afvalbeheer;
- Andere verpakkingsmaterialen zoals glas, blik, drankenkartons, papier en karton vallen volledig buiten de werking van het statiegeld.
Daar wij in Suriname qua bebouwing een platteland structuur hebben is het efficiënter dat er gescheiden afval bij de huishoudens opgehaald wordt. Dit jaar zal er nog gestart worden met een pilot in 2 ressorten. Belangrijk bij de gescheiden ophaal bij de huishoudens is dat alle plastic flessen, plastic tassen/folie en aluminium blikken opgehaald worden en dat de materialen schoon zijn en bevorderlijk voor het recyclen en zo een goed circulair systeem wordt opgezet. Ook glas, papier en karton en ander recyclebare verpakkingen kunnen in de toekomst via dit systeem worden ingezameld.
Uit onderzoek in diverse landen blijkt dit systeem ook het meest efficiënte systeem voor Suriname te zijn. Financiering van de gescheiden ophaal bij de huishoudens zal worden gefinancierd door de bedrijven welke deze verpakkingsmaterialen op de markt brengen. Hierover is al instemming bereikt van enkele bedrijven, maar er moet een wet komen om alle bedrijven die verpakkingsmaterialen op de markt zetten, te verplichten deze weer in te zamelen voordat ze in het milieu komen.
Om zwerfafval tegen te gaan zijn er twee mogelijkheden: handhaving van de Politie Handvest art. 39a en regelgeving voor bedrijven in het centrum om hen te verplichten om een maandelijkse bijdrage te leveren waardoor arbeiders in dienst kunnen worden genomen om min. 8 uren per dag de straten in het centrum van Paramaribo, schoon te vegen van afval, volgens het model Medellín in Columbia. Handhaving en beboeten is zeer belangrijk, en wordt wereldwijd waar het goed gaat, gehanteerd.
Bewustwording voor het tegengaan van zwerfafval doet SuReSur al jaren en wij horen vaak dat wij bij de kinderen moeten beginnen. Inderdaad is dat ook gedaan door het ontwikkelen van lesmateriaal voor de lagere scholen, maar de meeste vervuilers zijn de volwassenen en zij moeten ook bewust worden gemaakt van het probleem. Is het niet zo dat de volwassenen en voorbeeld moeten zijn voor de kinderen of denken wij in Suriname dat de kinderen een voorbeeld moeten zijn voor de volwassenen?
Waarom wij dit stellen is omdat wij vanuit de milieu-autoriteit in oprichting, vernomen hebben dat ze het belangrijker vinden om met bewustwordingscampagnes tot een gedragsverandering te komen en nog geen handhaving en boetes willen toepassen. Wij van SuReSur zijn al jaren bezig met het bewustmaken van de burgers, maar wij missen wel een belangrijke factor om gedragsverandering te realiseren en wel de handhaving en boetes. Het probleem is dat er vanuit de overheid sinds het invoeren van plastic flessen, de burgers niet zijn voorgelicht en opgevoed betreffende hun gedrag en verantwoording, en hier ligt dus volgens ons het pijnpunt.
Verder is het invoeren van een ‘Afvalfonds Verpakkingen’, welke wij zeer belangrijk achten om het inzamelen van verpakkingsmateriaal, te bevorderen.
